Lees hier alles over hoe de relatieve luchtvochtigheid je cello beïnvloedt en hoe je dit veilig onder controle kunt houden.
Verder lezen Luchtvochtigheid en je celloLuchtvochtigheid en je cello
Categorie: Onderhoud
Hier vindt je tips voor het onderhoud van je cello. Als je goed voor je cello zorgt, dan betaalt zich dat terug in de kwaliteit van het geluid van het instrument. Bovendien straalt een mooi gepoetste cello je tegemoet en krijg je vanzelf zin om erop te gaan spelen!
Afscheid cello les muziekschool de Muzen
Vandaag (1 juli 2017) was de laatste les die ik als docente geef op Muziekschool de Muzen in Veenendaal. De afgelopen twee jaren waren ontzettend leuk en ik heb met veel enthousiasme voor de Muzen gewerkt. Maar het is tijd om weer mijn eigen weg te gaan. Verder lezen Afscheid cello les muziekschool de Muzen
Cello schoonmaken
Tijd om je cello eens extra aandacht te geven! Maar hoe doe je dat? En wat heb je daarvoor nodig? Verder lezen Cello schoonmaken
Hoe verzorg ik mijn cello en stok – deel 7- Cello kam
Zelf in de gaten houden
Houd in de gaten of je cello kam mooi recht blijft. Door het stemmen wil hij wel eens wat krom trekken of scheef gaan staan. Als je ervoor zorgt dat de snaren soepel over e kunnen lopen dan zal dat minder snel gebeuren. Ook is het belangrijk dat je het stemmen afwisselt. Stem niet alleen maar met de fijn stemmers maar ook af en toe met de stemschroeven. Is de cello kam toch wat krom getrokken laat je docent of vioolbouwer dat dan weten. Als je er vroeg bij bent kan de kam vaak wel weer recht gezet worden. Des te belangrijker dus om het regelmatig te controleren!!
Let op dat de sluiting van je hoes of kist altijd goed dicht zitten. Als je een nieuwe hoes of kist koopt let dan op dat de cello er niet te los of te strak in zit.
Bij vriesweer is de lucht erg droog, de cello klinkt dan misschien ook anders dan je gewent bent. Soms schieten de stemschroeven dan ook wel eens los. Je kunt als je de stemschroef weer opdraait ook een beetje duwen waardoor je de stemschroef weer wat vaster in de krul duwt. Is het de eerste keer dat het gebeurt?, vraag je docent om het samen met je te doen zodat je het een volgende keer zelf kunt. Er zijn bevochtigers te koop om je cello te beschermen tegen uitdrogen van het houd. Vraag je docent hierbij om advies.
Hoe verzorg ik mijn cello en stok – deel 6 – Cello vervoer
Onderweg met je cello
Ben je onderweg met je cello naar les of naar een orkest? Je cello vervoer je het fijnst op je rug. De meeste hoezen hebben een rugzak systeem zodat dat makkelijk gaat. Als je met de fiets gaat controleer even of je cello hoog genoeg op je rug hangt zodat hij niet tegen je bagagedrager aankomt. Natuurlijk zijn er ook cello kisten met een rugzak systeem. Maar als je alleen op de fiets of auto onderweg bent met je cello dan is een dikke gewatteerde hoes vaak stevig genoeg. Als je een hoes koopt let dan op dat er achter de rist bescherming zit. Als deze er niet zit dan kan de rits niet de lak van je cello beschadigen.
Een cellokist
Een cello in een kist opbergen en vervoeren is bij kostbare instrumenten en als je veel met het openbaar vervoer reist soms onvermijdelijk. De goedkope cellokisten zijn meestal loodzwaar (6-7kg). Als je er veel mee moet lopen of fietsen is dat zeker niet aan te raden. Andere kisten zijn veel te licht. Die zijn vaak van piepschuim gemaakt en geven onvoldoende bescherming. Een kist van ongeveer 5 kilo is zo’n beetje het maximum om met je cello makkelijk overal mee naar toe te nemen. Wil je toch een lichtere koffer die je cello goed beschermt dan zijn die er van tussen de 3,5 en soms zelfs 2,5 kilo. Deze kisten zijn vaak van carbon gemaakt en zullen dan ook tussen de E 959,- en E 2000,- meer kosten.
In de auto leg je je cello op je zijn rug op een veilige plaats. Zorg dat hij niet in de zon ligt. Laat je instrument ook nooit achter in de auto!
Hoe verzorg ik mijn cello en stok – deel 5 – De strijkstok
De strijkstok
De haren van de strijkstok zijn van paardenharen. Het is het beste als je de haren van de strijkstok niet te vaak pakt met je handen. Je handen zijn altijd wat vettig en daardoor spreken de snaren niet meer zo goed aan. Hars je stok een keer per week waarbij je je duim op de slofring houd zodat je je harsblokje niet stuk kan stoten. Hars altijd maar een klein beetje. Als je veel speelt of je haarlint wat dun is geworden is het ook nodig dat je de strijkstok opnieuw laat beharen. Het opnieuw beharen kun je laten doen door een stokkenbouwer of bij je vioolbouwer. De nieuwe haren van de strijkstok zul je in het begin wat vaker moeten harsen omdat de nieuwe haren nog wat vettig zijn. Maar zult merken dat je met de nieuwe haren weer beter grip hebt op de snaren.
Ontspan altijd de haren van je strijkstok als je weer stopt met cello spelen. Span de haren niet te strak! Je krijgt een veel beter contact met de snaren als de haren van je stok nog flexibel zijn. Denk maar aan je fietsbanden als je die te hard oppompt voel je ieder bobbeltje op de weg en hebben je banden veel minder grip op de weg.
Breekt er een haar, trekt hem er dan nooit uit! Maar knip hem met een schaartje af.
Hoe verzorg ik mijn cello en stok – deel 4 – Klein onderhoud aan je cello
Klein onderhoud wat je zelf kunt doen
Je cello onderhouden kun je soms best zelf doen, bijvoorbeeld als de schroef van je strijkstok stroef draait, kun je de pin er helemaal uit draaien en met de schroefdraad even langs een droog stuk zeep gaan. Pas op dat het haarlint van de stok niet in de knoop raken. De droge zeep kun je ook gebruiken om je snaren beter over de kam en het kielhoutje te laten glijden. Het is wel belangrijk dat de zeep niet vettig is! En natuurlijk heb je maar een klein beetje nodig.
Als je fijnstemmers stroef gaan kun je er een klein druppeltje naaimachine olie in de fijnstemmer doen. Leg even een doekje onder het staartstuk als dit aan het doen bent zodat er geen olie op je cello komt.
Om de stemschroeven beter te laten lopen zijn er speciale was/krijt sticks te koop. Zo zie je maar je cello repareren hoeft helemaal niet zo moeilijk te zijn. Heb je deze ingrepen nog nooit gedaan vraag dan je docent om hulp. Meestal is het fijn om het de eertste (paar) keer samen te doen.
Hoe verzorg ik mijn cello en stok – deel 3 De grote schoonmaak
De grote schoonmaak
De grote schoonmaak van je cello kun je doen met speciale lakreiniger die je bij de vioolbouwer kunt kopen. Hiermee kun je de gelakte cello mooi poetsen. Deze schoonmaak hoeft echt niet iedere week maar zo een keer in het jaar. De lakreiniger kun je niet gebruiken voor oudere instrumenten waar olievernis lak op zit dat zou je cello alleen maar beschadigen. Weet je niet wat voor lak er op jou cello gebruikt is vraag het dan aan je docent of aan de vioolbouwer.
Je kunt zelfs het stof dat binnenin je cello zit eruit halen door een beetje droge rijst door het f-gat te gooien en daarna wat met de cello te schudden. Doe dit wel voorzichtig en zorg dat je veel ruimte om je heen hebt! Daarna moet de rijst er natuurlijk weer uit.
Hars die aan de snaren is blijven plakken(dit zal niet zo snel gebeuren als je je cello dagelijks reinigt) kun je met een wattenstaafje met wat alcohol of spiritus schoon maken. Leg wel even een doekje op je cello zodat er nooit alcohol op je cello komt. Als je dit nog nooit gedaan hebt doe het dan altijd even met je leraar samen!
De haren van je strijkstok kunnen gewassen worden in een badje met lauw water met een beetje amonia of sint marc, doe dit met je Leeraar of vraag je vioolbouwer.
Hoe verzorg ik mijn cello en stok – deel 2 cello opbergen
Een veilige plaats
Bewaar je cello op een veilige plaats. Je cello opbergen doe je het best in een kist of hoes als je stopt met spelen. Als je een hoes hebt is het vaak makkelijk als je je cello weer inpakt als je klaar bent met studeren. Zet hem daarna op een veilige plek.
Ook voor heel even…
Stop je maar voor even dan is het vaak handig om je cello in een cellostandaard te zetten (thuis) of de cello op de zijkant te leggen. Bijvoorbeeld tijdens een korte pauze bij een repetitie. Leg je hem op de zijkant, doe dan de pin weer in de cello. Zorg er voor dat je cello op rustige plek ligt en er niemand overheen hoeft te stappen! Maar bedenk dat een koffer of stevige hoes de beste plek is om hem veilig op te bergen, ook voor heel even. Speel je in een orkest of neem je de cello mee naar school? Berg hem dan altijd op in je hoes of koffer – ook als je even stopt. Zo is je cello het beste beschermd.
Nooit doen!
Zet je cello nooit in de buurt van een kachel of in de zon! Vermijd grote temperatuursverschillen. Zorg dat je cello steeds op een veilige plaats staat waar hij niet kan omvallen en dat er geen kleine kinderen of huisdieren aan kunnen komen.
Maak van het veilig opbergen van je cello een goede gewoonte ook dat hoort bij het cello spelen.
Echt gebeurd: Kostbare cello met gebroken hals
Ik las een poos geleden in de krant een artikel over een ongeluk met een erg mooie cello in het paleis van de koning in Spanje. Het ging om een cello, gebouwd door Antonio Stradivari. Het gebeurde op 13 april.
De cello werd op de zijkant gelegd om er een foto van te maken, maar hij viel om en kwam raar op de hals terecht waardoor deze afbrak… Ik vermoed dat de cello wel hoog op een tafel of piano heeft gelegen. Zo zie je maar, een ongeluk zit in een klein hoekje! Gelukkig kon de cello gerepareerd worden.
Hoe verzorg ik mijn cello en stok – deel 1 cello schoonmaken
Het is een goede gewoonte om je cello elke keer als je erop gespeeld hebt schoon te maken. Er zijn een paar dingen waar je op kunt letten.
Dagelijks je strijkstok en cello schoonmaken
Begin met het opbergen van je strijkstok. Eerst zorg je ervoor dat de strijkstok ontspannen is. Draai hem los zodat het haar in het midden dichter bij het hout zit dan aan de uiteinden. Veeg de slof schoon met een stofdoek.
De toets en de kast kun je prima schoonmaken met een katoenen stofdoek. Veeg vooral de hars onder je snaren weg op de plek waar je strijkt. Ik zie soms strijkinstrumenten met een witte laag hars op de klankkast. Dat is moeilijk netjes te verwijderen en komt de klank van het instrument niet ten goede. De hars op de snaren poets je met een andere stevige katoenen doek weg. De zachte stofdoek waarmee je de cello-toets en klankkast hebt gepoetst kun je gebruiken om je cello af te dekken in de cellokoffer. Zo, nu is je cello weer schoon en klaar voor de volgende keer als je weer gaat cello spelen.
Nu je toch bezig bent…
Als je zo bezig bent met het schoonmaken van je cello kun je hem ook goed inspecteren op krassen, vlekken of barstjes of scheuren in de lak. In periodes waarin de relatieve vochtigheid erg laag is (als de verwarming aan gaat of tijdens droge periodes) zal je cello gevoeliger zijn en moet je dit goed in de gaten houden. Alles aan je cello is wel te repareren, maar je kunt reparaties beter voorkomen.
Kijk ook naar de snaren. Hoe lang zitten ze er al op? Naarmate snaren langer op je cello zitten wordt de klank steeds wat minder. Het is een goede gewoonte om minimaal eens per jaar de snaren te vervangen, ook als je niet zo vaak speelt. Ik wissel mijn snaren ongeveer eens per drie maanden, omdat ik (gelukkig!) vaak cello speel.
Waar koop je spullen voor het onderhoud van je cello?
In de cellowinkel natuurlijk!